Ένας ορισμός εργασίας της ενσυνειδητότητα (mindfulness), είναι η γνώση που απορρέει από την με πρόθεση παρατήρηση της εμπειρίας μας -αισθήσεις, συναισθήματα και σκέψεις- την παρούσα στιγμή χωρίς κριτική και με φιλική περιέργεια.
Μια και η έννοια της ενσυνειδητότητας είναι σχετικά καινούρια στον δυτικό κόσμο, υπάρχουν ακόμα πολλές παρερμηνείες. Ενσυνειδητότητα, δεν είναι μια μέθοδος χαλάρωσης ή τεχνική διαλογισμού. Δεν είναι το να ζούμε με πιο με αργούς ρυθμούς ή μια πρακτική για να “αδειάζουμε” το μυαλό μας από σκέψεις. Δεν είναι εύκολη... αλλά δεν είναι και δύσκολη. Και δεν είναι μια νέα "μόδα".
1. ΔΕΝ Είναι Μέθοδος Χαλάρωσης
Το πρόγραμμα Μείωσης Άγχους Μέσω Ενσυνειδητότητας (MBSR) είναι ένα πρόγραμμα για τη μείωση του στρες που θεωρητικά σημαίνει, ότι προσπαθούμε να χαλαρώσουμε. Ναι, αλλά όχι ακριβώς. Ενσυνειδητότητα σημαίνει ότι παρατηρούμε το τι συμβαίνει στο παρόν, συμπεριλαμβανομένων όμως και καταστάσεων που είναι δύσκολες ή και δυσάρεστες. Δεν σημαίνει ότι απλά ακούμε οδηγίες χαλάρωσης με την συνοδεία ήχων της ανατολής και αρωματικών στικς για να ξεφύγουμε από τους φόβους και τις ανησυχίες μας.
2. ΔΕΝ Είναι Πρακτική Διαλογισμού
Στα προγράμματα ανάπτυξης ενσυνειδητότητας θα κάνουμε πρακτική στο διαλογισμό αλλά η ενσυνειδητότητα είναι μια συνολική και ενεργή στάση ζωής. Αυτό σημαίνει ανάπτυξη ενός διαφορετικού τρόπου που βιώνουμε και σχετιζόμαστε με τις καταστάσεις στην ζωή μας, σε όλες μας τις δραστηριότητες, καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας.
3. ΔΕΝ Είναι Τεχνική
Ενσυνειδητότητα δεν είναι κάτι που Κάνεις. Είναι τρόπος να Είσαι. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ιδιότητα ή ποιότητα του νου που όλοι έχουμε σε κάποιο βαθμό και μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω μέσω της εξάσκησης.
4. ΔΕΝ Είναι Μέθοδος Επίλυσης Προβλημάτων
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε το άγχος, την κατάθλιψη ή τον χρόνιο πόνο, αλλά όχι με τρόπο «γρήγορης επιδιόρθωσης». Ενσυνειδητότητα σημαίνει επίσης να ζούμε την ζωή με πρόθεση αλλά και περιέργεια. Έτσι, διαμορφώνουμε ένα νέο νοητικό πλαίσιο και μια διαφορετική προσέγγιση με τα πράγματα που μας προβληματίζουν ώστε να τα διαχειριστούμε δημιουργικά και να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά, αντί να προσπαθούμε να τα αποφύγουμε ή να τα ξεχάσουμε.
5. ΔΕΝ Είναι Να Κάνουμε Τα Πράγματα Πιο Αργά
Η εκπαίδευση στην ενσυνειδητότητα περιλαμβάνει ασκήσεις όπως το να τρώμε μια σταφίδα αργά. Αυτό, μας βοηθά να εκπαιδευτούμε στο να παρατηρούμε τις λεπτομέρειες που διαφορετικά θα χάναμε είτε γιατί βιαζόμαστε, είτε γιατί κάνουμε ένα πράγμα ενώ σκεφτόμαστε κάτι άλλο. Αλλά αυτό, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα αργά. Μερικές φορές, η βραδύτητα στην αντίδραση, μπορεί να είναι και επικίνδυνη - όπως όταν οδηγούμε. Και μερικοί άνθρωποι που ενεργούν με ταχύτητα, όπως οι οδηγοί αγώνων ή οι γιατροί στα επείγοντα, είναι ταυτόχρονα γρήγοροι αλλά και εξαιρετικά προσεκτικοί. Όταν επίσης δρούμε με ενσυνειδητότητα, μπορεί να αισθανόμαστε ότι ο χρόνος κυλά πιο αργά, ακόμα και όταν κινούμαστε γρήγορα.
6. ΔΕΝ Είναι Άδειασμα Του Μυαλού
Η άσκηση στο διαλογισμό ενσυνειδητότητας, δεν σημαίνει άδειασμα του μυαλό από σκέψεις, σαν να αδειάζουμε ένα κουτί. Ο εγκέφαλος είναι ένα ανθρώπινο όργανο που ρόλο έχει να παράγει σκέψεις. Και συνεχίζει να τις παράγει, ακόμη και όταν κάνουμε διαλογισμό. Αλλά ακόμα και τότε, μπορούμε να είμαστε νηφάλιοι και συγκεντρωμένοι, μαθαίνοντας να αφήνουμε τις σκέψεις να περνούν και να φεύγουν, εφόσον δεν είναι επωφελείς. Επίσης η προσέγγιση των σκέψεών μας με ενσυνειδητότητα, μας επιτρέπει να δούμε τι μας ενοχλεί και ακόμη να καταλάβουμε πώς πραγματικά λειτουργεί ο τρόπος σκέψης μας.
7. ΔΕΝ Είναι Βουδιστικό Τελετουργικό
Οι πρακτικές ανάπτυξης και καλλιέργειας της ενσυνειδητότητα που χρησιμοποιούνται, προέρχονται από Βουδιστικές διδασκαλίες αλλά κανείς δεν είναι "κάτοχος" της ενσυνειδητότητας: είναι μια ικανότητα του ανθρώπινου νου.
8. ΔΕΝ Είναι Επιστήμη
Οι επιστημονικές έρευνες για τα οφέλη της ενσυνειδητότητας στην τομέα της ψυχολογίας και της ιατρικής, είναι εντυπωσιακές. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η ενσυνειδητότητα έχει εξαπλωθεί τόσο γρήγορα και έχει γίνει ευρέως αποδεκτή. Αλλά αν και μπορούμε να μετρήσουμε τι κάνει η ενσυνειδητότητα, δεν μπορούμε να μετρήσουμε τι είναι. Αυτό απαιτεί συναίσθηση, διαίσθηση και ευαισθησία. Η μέτρηση των αποτελεσμάτων της ενσυνειδητότητας είναι επιστήμη. Η πρακτική της όμως, είναι τέχνη.
9. ΔΕΝ Είναι Δύσκολη...Ή Εύκολη
Η ενσυνειδητότητα είναι απλή στην θεωρία, αλλά η ζωή είναι συχνά περίπλοκη. Πώς λειτουργεί λοιπόν; Η προσέγγιση της ενσυνειδητότητα είναι ότι δεν χρειάζεται να διευθετηθούν όλα με την μία γιατί αρκετές φορές, αυτό δεν είναι εφικτό. Αυτό όμως που μπορούμε, είναι να αποκτήσουμε επίγνωση και να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά αυτό που συμβαίνει την παρούσα στιγμή. Ακούγεται εύκολο αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο. Ο νους συνήθως ταξιδεύει στο παρελθόν ή στο μέλλον ή αυτό που μας συμβαίνει αυτή τη στιγμή, μπορεί να είναι δυσάρεστο. Η ενσυνειδητότητα προϋποθέτει υπομονή και επιμονή αλλά ταυτόχρονα αποδοχή και καλοσύνη.
10. ΔΕΝ Είναι "Μόδα"
Η ενσυνειδητότητα είναι πλέον δημοφιλής, αλλά δεν είναι μια νέα "τάση". Η ενσυνειδητότητα είναι μια ιδιότητα του νου που ήταν πάντα εκεί και τώρα μαθαίνουμε πως μπορούμε να την αξιοποιήσουμε. Και η ενσυνειδητότητα μας γίνεται όλο και περισσότερο σημαντική και αναγκαία, αντισταθμίζοντας την ταχύτητα, την διάσπαση και την γενικότερη α-συνειδητότητα του σύγχρονου τρόπου ζωής που προκαλεί επιδημίες ψυχικών διαταραχών και ψυχοσωματικών ασθενειών.
Η ενσυνειδητότητα, είναι ιδιότητα και προνόμοιο της ανθρώπινης ύπαρξής μας και είναι εδώ πλέον, για να μείνει.
Να είστε καλά!