Σε τέσσερα διαδοχικά άρθρα θα παρουσιάσουμε τα συμπεράσματα από τις έρευνες του πρωτοπόρου της νευροψυχολογίας Dr. Richard Davidson που επεξηγεί ποιες είναι οι δεξιότητες της ευημερίας (well-being) και πώς μπορούν να καλλιεργηθούν και ενδυναμώσουν.
"Η ευημερία είναι δεξιότητα." Dr. Richard Davidson
Όλη η επιστημονική εργασία που έκανα μαζί με τους συναδέλφους μου, οδηγεί σε ένα κεντρικό συμπέρασμα: η ευημερία ουσιαστικά δεν διαφέρει από το να μαθαίνεις να παίζεις ένα μουσικό όργανο. Εάν κάποιος ασκεί τις δεξιότητες της ευημερίας, το αποτέλεσμα θα είναι να γίνεται καλύτερος σε αυτή.
Με βάση την έρευνά μας, η ευημερία έχει τέσσερις συνιστώσες, οι οποίες κάθε μια ξεχωριστά, έλαβε σοβαρή επιστημονική παρατήρηση και ανάλυση. Κάθε μια από αυτές τις τέσσερις συνιστώσες βασίζεται σε νευρικά δίκτυα και κάθε ένα από αυτά τα νευρικά δίκτυα εμφανίζει πλαστικότητα - έτσι ξέρουμε ότι αν ενεργοποιήσουμε συστηματικά αυτά τα δίκτυα, αυτά θα ενισχυθούν. Η άσκηση αυτών των τεσσάρων δεξιοτήτων μπορεί να αποτελέσει το βάση για μια διαρκή αλλαγή, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην προώθηση ακόμα υψηλότερων επιπέδων ευημερίας στη ζωή μας.
1. Ψυχική Ανθεκτικότητα (Resilience)
Παραφράζοντας γνωστό αυτοκόλλητο προφυλακτήρα, “δυσάρεστα συμβαίνουν”. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε τα δυσάρεστα, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αποκρινόμαστε σε αυτά.
Ψυχική ανθεκτικότητα στην ορολογία της ψυχολογίας είναι ο χρόνος που χρειάζεται και η ταχύτητα με την οποία ανακάμπτουμε από τις αντιξοότητες. Μερικοί άνθρωποι ανακάμπτουν αργά και άλλοι πιο γρήγορα. Από την παρατήρηση του εγκεφάλου μέσω Λειτουργικής Απεικόνισης Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI) γνωρίζουμε ότι άτομα που εμφανίζουν ταχύτερη ψυχολογική ανάκαμψη, παρουσιάζουν δραστηριότητα σε νευρικά δίκτυα που έχουν άμεση σχέση με το αίσθημα ψυχικής ευεξίας. Κατά κάποιο τρόπο, τα άτομα με υψηλό βαθμό ψυχικής ανθεκτικότητας “προστατεύονται” και βιώνουν λιγότερο τις δυσμενείς ψυχολογικές συνέπειες από τις αντιξοότητες και δυσκολίες της ζωής.
Πρόσφατη έρευνα που κάναμε στο εργαστήριό μας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison έθετε το ερώτημα αν αυτά τα συγκεκριμένα εγκεφαλικά δίκτυα μπορούν να τροποποιηθούν με συστηματική πρακτική στο διαλογισμό ενσυνειδητότητας (mindfulness awareness meditation).
Η απάντηση είναι ναι -αλλά χρειάζεστε αρκετές ώρες πρακτικής προτού δείτε πραγματική αλλαγή. Σε αντίθεση με τα άλλα συστατικά ευημερίας, χρειάζεται χρόνος για να βελτιωθεί η δεξιότητα της ψυχικής ανθεκτικότητας. Δεν είναι κάτι που θα συμβεί γρήγορα αλλά η γνώση αυτή είναι ίσως κίνητρο και έμπνευση για να συνεχίσουμε το διαλογισμό.
Eγγραφείτε στο newsletter μας για να ενημερώνεστε απευθείας στο email σας με επιστημονικά άρθρα και πληροφορίες σχετικά με εκπαιδευτικές δραστηριότητες ανάπτυξης της ενσυνειδητότητας.