Σας έχει συμβεί να οδηγείτε πηγαίνοντας κάπου και φτάνοντας στον προορισμό σας να συνειδητοποιείτε ότι δεν θυμάστε τίποτα από τη διαδρομή; Ή αρχίζετε να τρώτε ένα πακέτο πατατάκια σερφάροντας στο ίντερνετ και κάποια στιγμή, διαπιστώνετε ότι το μόνο που είχε απομείνει στα χέρια σας είναι ένα άδειο πακέτο...;
Στους περισσότερους, μας έχει συμβεί!
Α-συνειδητότητα
Αυτά, είναι μερικά μόνο παραδείγματα απουσίας της συνειδητότητας ή αλλιώς α-συνειδητότητας. Μιας κατάστασης νοητικής περιπλάνησης του νου που η νευροεπιστήμη ονομάζει “Προεπιλεγμένο Δίκτυο Λειτουργίας” (Default Mode Network) και που ταυτόχρονα μας βάζει στον λεγόμενο "αυτόματο πιλότο". Έρευνα δείχνει ότι ο νους “ταξιδεύει” κατά μέσο όρο 47% του ξυπνητού μας χρόνου. Το διάστημα αυτό η προσοχή μας είναι απορροφημένη σε αναμνήσεις από το παρελθόν, σε σενάρια για το μέλλον, αξιολογήσεις ή αυτοκριτική και ουσιαστικά “απουσιάζουμε” πλήρως ή μερικώς από την εμπειρία μας στο παρόν. Όντας σε αυτή τη νοητική κατάσταση, λειτουργούμε από συνήθεια ή/και αντιδραστικά και άρα, “αυτόματα”. Η παραπάνω έρευνα καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα ότι όσο περισσότερο ο νους είναι “απών” από το παρόν, τόσο λιγότερο νιώθουμε ευτυχισμένοι.
Επιπλέον στον τεχνολογικά υπέρσυνδεδεμένο κόσμο που σήμερα ζούμε σήμερα, είναι πολύ εύκολο να “ξεχνιόμαστε” για ώρες σερφάροντας α-συνείδητα στο ίντερνετ ή σκρολάροντας στα social media.
Τι είναι λοιπόν η Ενσυνειδητότητα (Mindfulness);
Ενσυνειδητότητα, επίγνωση ή mindfulness, είναι το αντίθετο της α-συνειδητότητας. Σημαίνει ότι βγαίνουμε από τον αυτόματο πιλότο και ανακτούμε τον έλεγχο της προσοχής μας, και σε μεγάλο βαθμό της ζωής μας. Ο πρωτοπόρος επιστήμονας στην ενσυνειδητότητα και δημιουργός του παγκόσμια αναγνωρισμένου προγράμματος Μείωση Άγχους Μέσω Ενσυνειδητότητας (MBSR), Jon Kabat-Zinn, ορίζει την ενσυνειδητότητα ως “την με πρόθεση παρατήρηση της εμπειρίας μας στο παρόν, χωρίς κριτική.” Ο ορισμός αυτός συμπυκνώνει τα βασικά “συστατικά” (δεξιότητες) της ενσυνειδητότητας στα οποία εν συντομία θα αναφερθούμε παρακάτω.
"Ενσυνειδητότητα είναι η με πρόθεση παρατήρηση της εμπειρίας μας στο παρόν, χωρίς κριτική."
Jon Kabat-Zinn
1. Πρόθεση
Η πρώτη και βασικότερη δεξιότητα της ενσυνειδητότητας είναι η με πρόθεση διαχείριση της προσοχής μας. Μπορούμε να φανταστούμε την προσοχή μας ως ένα “φακό” και τη συγκέντρωση, ως την επιλογή που θα τον εστιάσουμε. Όπως συχνά λέγεται, “όπου είναι η προσοχή μας, αυτή είναι και η πραγματικότητά μας.”
2. Παρατήρηση
Δεύτερο “συστατικό” της ενσυνειδητότητας είναι αυτό της παρατήρησης. Ως επιστήμονες του εαυτού μας, η ενσυνειδητότητα βοηθά να αναγνωρίζουμε και παρατηρούμε σε πραγματικό χρόνο (παρόν) όλα τα φαινόμενα που διαμορφώνουν αυτό που βιώνουμε, την εσωτερική και εξωτερική μας εμπειρία:
Τις πέντε σωματικές αισθήσεις: όραση, ακοή, γεύση, οσμή, αφή
Τις σκέψεις και τα συναισθήματα
3. Παρόν
Το παρόν, είναι πραγματικά η μόνη στιγμή που έχουμε για να ζήσουμε. Η μόνη στιγμή να νιώσουμε, να μάθουμε, να αλλάξουμε, να μοιραστούμε και να απολαύσουμε. Αν αφήσουμε το νου ανεξέλεγκτο, συνήθως προτιμά να είναι κάπου αλλού ή τα πράγματα να είναι κάπως αλλιώς. Ο βαθμός συνειδητότητας που φέρνουμε στις στιγμή της ζωής μας, καθορίζει τις επιλογές μας και τις προϋποθέσεις για τις επόμενες στιγμές - το επόμενο παρόν!
4. Χωρίς Κριτική (Περιέργεια)
Το τελευταίο “συστατικό” της ενσυνειδητότητας είναι η μη-κριτική ή αλλιώς αποστασιοποιημένη παρατήρηση. Σκοπός της ενσυνειδητότητας δεν είναι να αλλάξουμε, παρατείνουμε ή απωθήσουμε σκέψεις, συναισθήματά ή αισθήσεις, μια και είναι ήδη εδώ. Αυτό που κάνουμε είναι να φέρουμε με πρόθεση και φιλική περιέργεια την προσοχή μας στην τρέχουσα εμπειρία μας χωρίς να την κρίνουμε, αναλύσουμε ή αξιολογήσουμε, περιλαμβανομένων και των ίδιων των σκέψεων και συναισθημάτων.
Με την ανάπτυξη και ενσωμάτωση της ενσυνειδητότητας, σταδιακά μπορούμε να αποσυνδεόμαστε από την ασυνείδητη νοητική περιπλάνηση το νου, τον αυτόματο πιλότο) και την α-συνειδητότητα δημιουργώντας “χώρο” για περισσότερες και πιο επιδέξιες επιλογές, φέρνοντας ευεξία, ευημερία και πραγματική ελευθερία στη ζωή μας!
Είτε επιθυμείτε να φέρετε στη ζωή σας ψυχική ισορροπία και ανθεκτικότητα, είτε να υποστηρίξετε την πνευματική σας απόδοση και προσωπική ανάπτυξη, η Mindfulness 360 προσφέρει ολοκληρωμένα προγράμματα με σκοπό την εξοικείωση, καλλιέργεια και ενσωμάτωση των δεξιοτήτων της ενσυνειδητότητας σε διαφορετικές πτυχές της ζωής σας.